نشست وارسا، نفس دوباره به افغانستان

  رهبران حکومت وحدت ملی در نشست وارسا، پایتخت پولند، در جمع سران سازمان ناتو حضور یافتند و تلاش کردند تا جامعه جهانی و اعضای این سازمان را متقاعد سازند که زمینه تنفس دوباره به افغانستان بدهند.
ینس استولتنبرگ، سرمنشی سازمان ناتو، با حضور در نشست وارسا اعلام کرد: «این سازمان متعهد می‎شود با ادامه حمایت های مالی خود از افغانستان، سالانه چهارو نیم ملیارد دالر به نیروهای امنیتی و نظامی افغان کمک کند.» از این مبلغ، یک ملیارد دالر سهم اعضای سازمان ناتو و سه و نیم ملیارد نیز به عهده ایالات متحده امریکا واگذار شد که دولت کابل نیز ناگزیر است سالانه 500 ملیون دالر برای نیروهایش فراهم کند. زیرا هزینه این نیروها سالانه پنج ملیارد دالر برآورد شده است.  به گفته سرمنشی ناتو، حضور گروه داعش در افغانستان، جهان را برای ادامه همکاری ها و حمایت از این کشور متحد کرده و کمک آنان برای حمایت از افغانستان ادامه خواهد یافت.

خبرخوش وارسا برای کابل
تعهد این میزان از کمک‎ها خبر خوشی برای دولت‎مردان کشور بود. افزون بر آن، تنها ناتو نبود که دست سران حکومت وحدت ملی را گرفت، بلکه در سفر وارسا، سازهای موافق دیگری نیز وجود داشت که باعث خرسندی دولت‎مردان افغان شد.
از این جمله می‎توان به مواردی اشاره کرد که هرکدام بیانگر همدلی این کشورها با حکومت افغانستان بود. به گونه مثال، جمهوری چک، افغانستان را در عرصه بندسازی حمایت می‎کند. کانادا نیز علاقمندی‎اش برای همکاری با افغانستان را در عرصه منابع تجدید پذیر اعلام کرد. مارک رت، صدراعظم هالند، نیز در دیداری که با محمد اشرف غنی رییس جمهور کشور داشت، از تعهد آمستردام برای حفظ کمک‎های خود در سطح کنونی برای ولایت های شمالی افغانستان خبر داد. حضور نظامی استرالیا در افغانستان  نیز تمدید شد و همزمان اعلام شده که این کشور 300 ملیون دالر به نیروهای امنیتی افغان کمک می‎کند. بر اساس تعهدات قبلی باکو با کابل، آذربایجان نیز در آینده نزدیک به منظور حمایت از نیروهای امنیتی و نظامی افغانستان، تسلیحات نظامی به کابل کمک میکند و هیأتی برای سرمایه‎گذاری به کابل خواهد فرستاد.
علاوه بر این موارد، رییس جمهور امریکا در دیدار با همتای افغان خود در حاشیه اجلاس سران ناتو در پولند اعلام کرد که واشنگتن به دلیل دست‎آوردهای حکومت وحدت ملی به حمایت از افغانستان ادامه میدهد و نگه داشتن سربازان بیشتر این کشور نیز پیام هشداردهنده به مخالفان دولت است. تصمیم امریکا ضمن این که دولت کابل را خرسند ساخت، اعضای ناتو و سرمنشی آن را نیز خوشحال کرد. آندری دودا، رییس جمهور پولند، در دیدار با محمد اشرف غنی همتای افغان خود ضمن ابراز خرسندی از تصمیم بارک اوباما برای تمدید حضور نظامیان امریکایی در افغانستان، از ادامه حضور نظامیان پولند در کشور خبر داد.
در این میان، کوریای جنوبی با حضور در نشست کشورهای عضو ناتو تصمیم گرفت تا سال 2020 میلادی، 135 ملیون دالر کمک مالی را در بخش تقویت و توسعه نیروهای امنیتی و نظامی افغانستان در اختیار کابل قرار دهد. کمک مالی کوریای جنوبی به افغانستان از سال 2018 با ظرفیت 45 ملیون دالر در سال آغاز خواهد شد که به گفته کارشناسان این مقدار، 9 درصد از درآمد سالانه کوریای جنوبی است.
اخبار خوش نشست وارسا باعـث شـد تـا محمد اشرف غنی با ابراز خرسندی خاطر نشان ســازد که «افغانستان تـوانـست با حضـور در نـشـست کشورهای عضو سازمان ناتو که در وارسا برگزار شد، به خواسته های خود دست یابد». به گفته وی، نیروهای ناتو در افغانستان برای آموزش و تجهیز نیروهای افغان و مبارزه مستقیم با تروریزم حضور خواهند داشت و این نشان میدهد که افغانستان و دنیا در فضای کامل اعتماد و هماهنگی به سر میبرد.

فساد اداری، مانع مساعدت‎های جهانی
برخلاف ساز خوشی که از نشست وارسا شنیده شد، زنگ دیگری نیز در این نشست نواخته شد که نوعی هشدار برای دولت کابل بود. مبارزه با فساد و ریشه‎کن کردن این پدیده، مثل همیشه گریبان‎گیر دولت‎مردان افغان شده و بسیاری از سران اعضای ناتو خواهان مبارزه جدی با این پدیده پلید در ساختارهای دولتی شدند، که به شکل گسترده‎ آن وجود داشته و مانع اعتماد مردم و جامعه جهانی به دولت افغانستان می‎شود.
استقبال شهروندان و نمایندگان مردم در شورای ملی نیز به نحوی آمیخته به همین نگرانی بود. پس از تعهد حمایت ناتو و کشورهای همکار این سازمان، اعضای مشرانوجرگه ضمن استقبال از این تصمیم ناتو بر عملی شدن تعهدات دولت افغانستان به ویژه در راستای مبارزه با فساد، ایجاد شفافیت و حسابدهی و رعایت موازین حقوق بشری تأکید ورزیدند. سناتوران می‎گویند که تجدید تعهد ناتو برای کمک به نیروهای امنیتی، ثبات سیاسی را در کشور تقویت می‎بخشد. اما حکومت وحدت ملی نیز نباید نسبت به تعهدات خود در خصوص مبارزه با فساد اداری، کوتاهی کند.
فرهاد سخی، معاون اول مشرانوجرگه، می‎گوید: «تعهد ادامه کمک‎های ناتو به افغانستان در نشست وارسا، پیام واضح به تمام طرف‎های سیاسی، مخالفان مسلح و نظامیان پاکستان داشت که افغانستان تنها نیست و مورد حمایت جهانی قرار دارد. اما دولت افغانستان باید تعهدات خود را به ویژه در راستای مبارزه با فساد عملی سازد تا بتواند در آینده اعتماد کشورهای کمک کننده را جلب کند.»
حسیب‎الله کلیمزی، معاون دوم مشرانو جرگه، نیز بر این باور است که «حمایت قاطع ناتو از افغانستان در نشست وارسا قوت تازه به ثبات سیاسی افغانستان داد و پیام واضح به مخالفان به ویژه طالبان داشت که دیگر اجازه نمی‎دهند جغرافیایی را در افغانستان تحت کنترول خود گرفته و حکومت خود را اعلام کنند.» کلیمزی افزود: «هرچند دولت افغانستان در نشست وارسا دلایل موجه برای عملی کردن تعهدات خود نداشت، ولی روی کاغذ به چیزهای خوبی وعده داد و باید به این وعده‎هایش به ویژه در راستای مبارزه با فساد جامه عمل بپوشاند.»
عبدالرحیم حسنیار، عضو  دیگر مشرانوجرگه، نیز می‎گوید: «ادامه‎ کمک مالی ناتو به مبارزه دولت افغانستان با فساد مشروط شده و امیدواریم که حکومت برخورد مناسب با فساد پیشگان داشته باشد و در این راستا صادقانه عمل کند وگرنه کمک ۴.۵ ملیارد دالری ناتو درد ملت را دوا نخواهد کرد و این پول باز هم به جیب مافیا خواهد رفت». حسنیار تأکید ورزید که حکومت افغانستان تا هنوز در مبارزه با فساد ناکام بوده و امید است که پس از این تغییرات جدی را در این زمینه به نمایش بگذارد.
با این حساب، فساد اداری یگانه مانعی است که فراروی اعتماد مردم و جامعه جهانی به حکومت وحدت ملی قرار دارد. زیرا به گمان برخی از کارشناسان، میزان فساد اداری در دولت حاضر نسبت به حکومت پیشین رشد بی‎سابقه‎ای داشته است.
داوود کلکانی، نماینده ولایت کابل در ولسی جرگه، میگوید: «فساد اداری، اخلاقی و مالی در دستگاه حکومت به حدی بیداد میکند که مردم را بیشتر تحت فشار قرار داده است. اگر رشوه خواری قبلاً یک هزار دالر بود در حکومت وحدت ملی به دو هزار، اگر ده هزار بود به بیست هزار، اگر صدهزار بود به دوصد هزار دالر رسیده است. اگر در این قسمت پارلمان تصمیم نگیرد و ما به عنوان وکلای مردم احساس مسوولیت نکنیم، ما به طرف آینده نامعلوم میرویم و ممکن ادامه این روند افغانستان را به سوی سقوط ببرد.»
این در حالی است که برخی از آگاهان، از نبود برنامه‎های جدی برای مبارزه با فساد سخن می‎گویند. سید اکرام افضلی، رییس دیدبان شفافیت افغانستان، از اقدامات علیه فساد به عنوان شعارهای تبلیغاتی رهبران حکومت در زمان انتخابات یاد می‎کند و می‎افزاید: «شعار مبارزه علیه فساد، از شروع حکومت وحدت ملی داده می‎شد که فقط جنبه تبلیغاتی و شعاری دارد و در این دو سال متأسفانه افغانستان نتوانسته است از شفافیت نسبی برخوردار شود.»

صدای ناسازگاری با اسلام‎آباد از وارسا
نشست وارسا مثل هر نشست دیگر مرتبط با افغانستان، پاکستان را بی‎بهره نگذاشت و ساز مخالف حکـومت وحــدت ملــی علـیـه اسـلام‎آباد از محل نشست سازمان ناتو نیز بلـند شـد. محمد اشرف غنی، رییس جمهور، در نشست وارسا گفت به جز پاکستان، همکاری همه کشورهای منطقه را در تأمین صلح و ثبات در افغانستان با خود دارد. وی افزود: «با وجود تعهدات واضح در روند صلح چهارجانبه، پاکستان هنــوز هـم فـرق خطـرناکی را بین تروریستان خوب و بد در عمل قایل می‎‏شود؛ مشکل کلیدی بین کشورهای همسایه ما عدم موجودیت قوانین بازی است که همه روی آن توافق داشته باشیم.»
برخی از سناتوران از بیانیه رییس جمهور در نشست وارسا در قبال حمایت از تروریزم توسط دولت پاکستان استقبال کردند و یادآور شدند که رهبران افغانستان برای نخستین بار با چنین وضاحتی از مداخله پاکستان در افغانستان سخن می‎زنند. سمیع فیصل با ابراز این مطلب می‎گوید: «از بیانات رییس جمهور در نشست وارسا سپاس‎گزار هستیم؛ آقای غنی به مداخله آشکار پاکستان در امور افغانستان اشاره کرد و این چیزی است که برای نخستین بار از سوی یک مقام افغان مطرح می‎‏شود». لیلما احمدی نیز گفت: «از بیانیه رییس جمهور در نشست وارسا که به وضاحت گفت، پاکستان در امور افغانستان دخالت می‎کند و از همکاری آن کشور در روند صلح ناامید شده است، حمایت و استقبال می‎کنیم».
با این حال، دیده شود که حکومت وحدت ملی چگونه با مشکل فساد اداری مقابله نموده و راه پر پیچ و خم صلح را که طی خواهد کرد؛ راهی‎که تاکنون گمان اغلب بر این است که از مسیر اسلام‎آباد می‎گذرد و دولت‎مردان پاکستان نیز به سنگ‎اندازی در این مسیر ادامه می‎دهند.

کلید گروپ